2015/09/11

De wonderen van het tweetalig opvoeden van kinderen

“¿Aló? Koekiemonster? ¿Cómo estás? In de was? Sí, goed. Tot gauw!”

Één van mijn dochters deed alsof ze Koekiemonster aan de telefoon had. Ze was net een paar dagen eerder 2 jaar geworden. Dit was waarschijnlijk het eerste duidelijke voorbeeld van haar al verkregen kennis van zowel Spaans als Nederlands, en de manier waarop ze beide talen vloeiend en zonder te twijfelen in één zin kon gebruiken. Sinds dat moment heeft de taalkennis zich met een indrukwekkend tempo ontwikkeld, en beide meiden verbazen me elke dag weer met nieuwe woorden en zinnen, in beide talen.


Taalontwikkeling in de eerste levensjaren is altijd iets prachtigs om getuige van te zijn. De snelle veranderingen van baby geluidjes tot eerste woorden tot een peuter die elke dag meer en meer praat (en begrijpt!) zijn best indrukwekkend. Maar als er twee of meer talen in het spel zijn is het nog wonderbaarlijker om te zien hoe kleine kinderen zich zo snel aanpassen aan een meertalige omgeving en hun taalvaardigheden in al hun talen tegelijk ontwikkelen. Toen mijn meiden net twee jaar waren geworden, konden we merken dat ze al heel veel begrepen van wat we zeiden, zowel in het Spaans als Nederlands. De meeste van hun eerste woorden waren in het Nederlands (de taal die ik met hen spreek),  maar na een tijd kwamen ook steeds meer Spaanse woorden tevoorschijn (geleerd van Papa of op het kinderdagverblijf) en rond hun tweede verjaardag gebruikten ze meestal een mix van beide talen zoals het voorbeeld hierboven – erg grappig voor Mama maar niet erg goed te begrijpen voor andere mensen om ons heen, inclusief Papa. Maar slechts een paar maanden later merkten we al dat ze het verschil tussen beide talen begonnen te leren. Toen ze 2,5 jaar oud waren wisten ze niet alleen perfect tegen wie ze in welke taal moesten praten, maar begonnen ze ook al te vertalen: als ik hen iets in het Nederlands vertelde terwijl er Spaanssprekende vrienden of familieleden aanwezig waren, dan vertaalden ze het zodat de anderen het ook konden begrijpen. Als de juf van het kinderdagverblijf mij iets in het Spaans vertelde over wat er die dag gebeurd was met één van de meiden, dan vertelden zij me snel hetzelfde in het Nederlands. Ook al hoorden ze mij de hele dag Spaans praten met m´n man en andere mensen om ons heen, ze vonden waarschijnlijk toch dat ze het voor mij naar het Nederlands moesten vertalen omdat dat de taal is die zij gebruiken als ze met mij praten. Op een gegeven moment in de afgelopen maanden begonnen ze zelf “taal-grapjes” te maken: soms praten ze in het Nederlands tegen de begeleidsters op het kinderdagverblijf en als hen dan gezegd wordt dat ze daar Spaans moeten praten als ze begrepen willen worden, dan lachen ze en antwoorden in perfect Spaans: “Nee, in het Nederlands!”. Tegen mij zeggen ze soms een bepaald woord in het Spaans en als ik hen zeg of vraag hoe je dat woord in het Nederlands zegt, dan blijven ze het woord in het Spaans herhalen terwijl ze lachen en duidelijk laten merken dat ze heel goed weten wat het woord in het Nederlands is.

Over een paar weken worden mijn meiden 3 jaar en ik weet zeker dat ze dan alweer veel meer zullen praten, en nog meer in de weken, maanden en jaren er na. Ik ben zo blij dat ik hun taalontwikkeling van dichtbij mag meemaken, dat ik hen zie groeien niet alleen in lengte maar ook in hun vaardigheid om hun twee talen te gebruiken om met elkaar, met ons en met de mensen om ons heen te praten. Ik voel me heel gelukkig omdat ik hen kan zien en horen experimenteren met woorden, zinnen, werkwoordsvormen en het veranderen en mengen van talen. Ik voel me ook erg gelukkig omdat ik de mogelijkheid heb om hen dit geschenk van tweetaligheid te geven, omdat ik hen de minderheidstaal mag leren en zien dat – in ieder geval voor nu – de minderheidstaal nog steeds hun favoriet is. Ik ben vastberaden om door te gaan met dit voortdurende leerproces voor zowel hen als voor mij, om verder te gaan op deze reis van het tweetalig opvoeden van twee meiden en om hen niet alleen mijn taal te leren maar ook alles wat erbij hoort: Nederlandse cultuur, het contact met onze familie in Nederland, mijn eigen herinneringen van het daar opgroeien en zoveel andere dingen die ze zullen leren en ervaren gewoon omdat het “onderdeel van het pakket” is van het hebben van een Nederlandse moeder terwijl ze in Costa Rica opgroeien. Ik besef me heel goed dat op een gegeven moment de meerderheidstaal/gemeenschapstaal het zal overnemen als hun eerste keus om te  communiceren, maar ik hoop dat ik hen er van zal kunnen overtuigen om tegen mij in het Nederlands te blijven praten, en hen te leren om niet alleen te spreken maar ook te lezen en schrijven in het Nederlands, en ervoor zorgen dat ze mijn taal zullen blijven gebruiken op veel verschillende manieren. Ik weet dat het een uitdaging zal zijn, dat er moeilijke momenten zullen zijn en dat het veel tijd en inspanning van mijn kant zal vergen, maar ik weet ook dat de voordelen op lange termijn voor mijn meiden (en voor mijzelf en m´n familie) het zeker waard zullen zijn. Alleen al mijn meiden met elkaar in het Nederlands te horen praten terwijl ze geboren zijn en opgroeien in Costa Rica overtuigt mij er elke dag van dat ik moet doorgaan met wat ik ben begonnen vanaf het moment dat ze nog in mijn buik waren: dat moment waarop ik tegen ze begon te praten en zingen in het Nederlands. Ik dacht dat het een beetje vreemd zou zijn voor mezelf omdat ik er al aan gewend was om altijd in het Spaans te praten, maar op het moment dat die twee kleine mensjes in m´n buik groeiden en nog meer toen ze eenmaal geboren waren, voelde het 100% natuurlijk om tegen hen in het Nederlands te praten, en alleen maar in het Nederlands. Het is, per slot van rekening, mijn moedertaal – en ik hoop dat het dat voor hen ook zal zijn.


Wil je meer horen over mijn ervaringen met betrekking tot het tweetalig opvoeden van mijn kinderen? Toekomstige blogberichten zullen gaan over de voordelen, mythes en uitdagingen van het tweetalig opvoeden van kinderen, evenals mijn eigen dagelijkse ervaringen en grappige verhalen. En natuurlijk, aarzel niet om je eigen ervaringen te delen in een reactie hieronder. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten